Odleżyny, nazywane również owrzodzeniami uciskowymi, to jedna z najpoważniejszych komplikacji, jakie mogą wystąpić u osób leżących lub mających ograniczoną możliwość poruszania się. Zapobieganie odleżynom jest codziennym wyzwaniem w pracy opiekunek osób starszych, wymagającym wiedzy, systematyczności i odpowiednich narzędzi. Jak zadbać o skórę osoby starszej i jaką rolę w profilaktyce odleżyn odgrywają specjalistyczne materace i poduszki? Wyjaśniamy krok po kroku.
Czym są odleżyny i dlaczego powstają?
Odleżyny to uszkodzenia skóry i tkanek podskórnych, które rozwijają się w wyniku długotrwałego ucisku na konkretne partie ciała. Najczęściej powstają w okolicach kości krzyżowej, pięt, łopatek, łokci czy kostek – czyli tam, gdzie skóra przylega bezpośrednio do kości i jest najbardziej narażona na ucisk.
U osób starszych ryzyko wystąpienia odleżyn zwiększają:
unieruchomienie (np. w przebiegu udaru, po złamaniach, przy chorobach neurodegeneracyjnych),
niedożywienie i odwodnienie,
cukrzyca,
cienka, wrażliwa skóra związana z wiekiem.
Odleżyny nie są jedynie problemem estetycznym – mogą prowadzić do poważnych zakażeń, bólu i pogorszenia ogólnego stanu zdrowia. Dlatego kluczowe znaczenie ma profilaktyka.
Jak skutecznie zapobiegać odleżynom?
1. Regularna zmiana pozycji ciała
Osoba leżąca powinna zmieniać pozycję ciała minimum co 2 godziny, nawet w nocy. W przypadku osób siedzących – ważna jest zmiana ułożenia nóg, rąk, pleców, by rozłożyć nacisk na różne partie ciała. Warto zastosować poduszki pozycjonujące lub wałki, które zmniejszą ucisk.
2. Dbałość o higienę skóry
Skóra powinna być codziennie dokładnie, ale delikatnie oczyszczana. Ważne jest osuszanie jej po kąpieli i stosowanie kosmetyków nawilżających oraz ochronnych – zwłaszcza w przypadku nietrzymania moczu. Wilgoć to czynnik, który bardzo przyspiesza powstawanie ran.
3. Obserwacja zmian skórnych
Pierwsze sygnały ostrzegawcze to zaczerwienienia, obrzęk, cieplejsza skóra w danym miejscu. Jeśli zmiana nie znika po kilku godzinach – konieczna jest konsultacja medyczna. Wczesne rozpoznanie to szansa na uniknięcie głębszych uszkodzeń.
4. Odpowiednia dieta i nawodnienie
Osoba starsza powinna otrzymywać odpowiednią ilość białka, witamin (szczególnie A, C, E) oraz płynów. Niedobory osłabiają skórę i pogarszają jej zdolność do regeneracji. Należy więc wspierać apetyt seniora i kontrolować jego poziom nawodnienia.
Materace i poduszki przeciwodleżynowe – niezbędne wsparcie w profilaktyce
Nawet przy największej trosce i staranności, zmniejszenie ryzyka odleżyn bez odpowiednich akcesoriów może być bardzo trudne. Dlatego specjaliści zalecają stosowanie materacy i poduszek przeciwodleżynowych, które zmniejszają ucisk na ciało i wspomagają krążenie.
Produkty te dostępne są w różnych wariantach:
materace bąbelkowe – idealne dla osób, które spędzają większość czasu w łóżku; ich zmienna struktura zmniejsza nacisk na te same punkty,
materace piankowe z pamięcią kształtu – dopasowujące się do ciała, poprawiające komfort i stabilizujące pozycję,
poduszki przeciwodleżynowe na wózki lub fotele,
podkładki ochronne i opaski – do ochrony konkretnych części ciała.
Gdzie je kupić?
Dobre jakościowo produkty przeciwodleżynowe znajdziesz na platformie naszego partnera – Ortomedico.pl. To sprawdzony dostawca sprzętu medycznego i środków pomocniczych, ceniony przez wielu opiekunów, jak i rodziny osób starszych.
Kliknij w link i sprawdź ofertę Ortomedico: Artykuły przeciwodleżynowe
Kiedy reagować i jak postępować z odleżynami?
Jeśli zauważysz, że u Twojego podopiecznego pojawiła się rana, nawet niewielka – konieczna jest konsultacja z lekarzem lub pielęgniarką. W leczeniu odleżyn stosuje się m.in.:
preparaty gojące i ochronne,
opatrunki specjalistyczne,
laseroterapię lub inne zabiegi fizykalne.
Nie wolno ich ignorować ani próbować leczyć na własną rękę – zwłaszcza gdy rana się pogłębia lub sączy.
Pamiętaj, że dbanie o profilaktykę odleżyn, regularna zmiana pozycji ciała, higiena i odpowiedni sprzęt to klucz do sukcesu. Warto zaufać sprawdzonym rozwiązaniom – takim jak produkty przeciwodleżynowe dostępne na Ortomedico.pl, które wspierają nie tylko podopiecznych, ale również samych opiekunów w ich codziennej pracy.
